Поддержать команду Зеркала
Беларусы на войне
  1. Кредиты на автомобили Geely снова подорожали. Под какие проценты сейчас выдают эти займы и сколько придется переплатить банку за 10 лет?
  2. Если в Польше женщина рожает без мужа, это удивляет. Гинеколог уехала из Беларуси после протестов, а теперь к ней стоят очереди в Польше
  3. Политика Трампа может напоминать хаос, но это не так: его тактику еще десять лет назад изучил американский журналист. Вот что он писал
  4. Водители автобусов утверждают, что на границе с Литвой «трясут жестко». Увеличилось ли время прохождения?
  5. Путин согласен с предложением прекратить боевые действия в Украине, «но есть нюансы»
  6. Власти переживают из-за оттока молодежи и думают, как ее удержать. Рассказываем об идеях из закрытого документа (вам не понравится)
  7. Этот аналитик пять лет назад предсказал, что Турчина назначат премьером. Спросили, станет ли он преемником Лукашенко
  8. Решили проверить информацию от BYPOL и попытались устроиться в госорганизации с подписью за Бабарико. Рассказываем, что из этого вышло
  9. ISW: Путин может устроить торги и потребовать взамен на 30-дневное прекращение огня различные уступки
  10. Военные аналитики: Украина начала вывод своих войск из Курской области
  11. Лукашенко пожаловался, что его в России «периодически» обвиняют в «иждивенчестве», и привел свои аргументы, почему это не так
  12. Лукашенко на встрече с Путиным завысил явку на прошедших выборах и количество голосов в свою поддержку
  13. Зеленский высказался по ситуации в Курской области
  14. Троллейбусная сеть Минска — крупнейшая в мире. Почему от этого транспорта отказываются во многих странах, несмотря на экологичность?
  15. «Слишком близкий к Украине». Трамп отстранил главного представителя США на переговорах из-за претензий Кремля — СМИ
  16. Мобильные операторы анонсировали изменения. Есть предупреждение для клиентов — важно сделать одно действие, чтобы не остаться без связи
  17. В Беларуси дорожает автомобильное топливо. На этот раз не на копейку
  18. «Я бы сделала это и бесплатно». Поговорили с беларуской, которая сыграла в фильме, получившем пять наград на «Оскаре»
  19. Представитель Кремля: Москва против временного перемирия


Депутат Палаты представителей и доктор исторических наук Игорь Марзалюк в передаче «Сімвалы беларускай вечнасці» на телеканале СТВ рассказал о своем мнении насчет национальной идеи белорусов. Он считает, что зарождалась она во второй половине XIX столетия.

Фото: belarus-news.by
Фото: belarus-news.by

— Любая нацыянальная ідэя — гэта адказ на тры фундаментальных для любога народа пытання: адкуль мы, хто мы, куды мы ідзём? Другая палова XIX стагоддзя стала часам, калі беларуская інтэлігенцыя ў поўны голас заявіла пра сябе, патрабуючы прызнання права беларускага народа на ўласную дзяржаўнасць, развіццё роднай мовы і культуры. Паражэнне паўстання 1863−1864 гг. было знакавай, найбольш важнай для нас, беларусаў, вехай у нашым беларускім нацыягенэзе.

З аднаго боку, былі ажыццёўлены вельмі эфектыўныя меры з боку царскай адміністрацыі па дэпаланізацыі тэрыторыі Беларусі. Была разбурана сістэма аднаўлення традыцыі Рэчы Паспалітай, польскасці як асноўнай гісторыка-палітычнай парадыгмы на нашых землях. З іншага боку, пры ўдзеле беларускай інтэлігенцыі заходнерускага кшталту была распрацавана новая этнакультурная парадыгма, якая прывяла і да іншых трансфармацый. Пачаўся сапраўдны бум этнаграфічных, гістарычных, філалагічных даследаванняў нашых зямель.

У выніку напружанага супрацьстаяння польскай і рускай нацыянальнай ідэй у Беларусі сустрэліся дзве плыні. З аднаго боку, пакрыўджаныя адміністрацыяй губернатара Мураўёва і яго паслядоўнікамі прадстаўнікі мясцовай праваслаўнай беларускай эліты. З другога — расчараваная ў Польшчы дробная шляхта, якая тут змагалася за польскую справу, але ёй пастаянна давалі зразумець у Варшаве, што яны — «палякі другога гатунку».

Гэтыя дзве плыні зліліся разам і стварылі беларускі нацыянальны рух у поўным сэнсе слова. У ходзе далейшага вывучэння маладым пакаленнем беларускай інтэлігенцыі сваёй краіны, кантактаў з украінскім нацыянальным рухам, знаёмства з ідэямі федэралізму ўмацоўвалася іх уяўленне аб неабходнасці стварэння беларускага палітычнага руху, беларускай палітычнай суб’ектнасці.

Прынцыпова важна тое, што з часоў «Гомана» і да часу стварэння «Нашай Нівы» беларускі рух развіваўся ў першую чаргу як антыпольскі, асноўным ворагам і апанентам гэтага руху быў польскі нацыяналізм. Стаўка рабілася на супрацоўніцтва ў першую чаргу з палітычнай элітай Расіі. Натуральна, што гаворка ішла не пра сяброўства з вялікадзяржаўнымі расійскімі шавіністамі, для якіх беларускага народа не існавала ў прынцыпе і па азначэнні.

Фото: belarus-news.by
Фото: belarus-news.by

Национальная идея по Марзалюку

— Факт застаецца фактам: без БССР не было б сучаснай суверэннай Рэспублікі Беларусь, нашага агульнага нацыянальнага дома. Шматгадовае існаванне БССР стварыла канчатковыя ўмовы для афармлення сучаснай беларускай нацыі і незалежнай дзяржавы — Рэспублікі Беларусь. Сваю нацыянальную ідэю беларускі народ фармулюе проста і дакладна: «Быў, ёсць, буду! На сваёй зямлі ў сваёй незалежнай дзяржаве. Бо толькі ва ўласным нацыянальным доме мы можам і павінны людзьмі звацца!»

Болей аптымізму! Мы яго заслужылі! Над намі наша, беларуская птушка бусел, з намі магутнасць нашай зямлі, яе несакрушальная моц, як несакрушальныя і непарушныя ў сваёй сіле і магутнасці беларускія зубры. З намі наша крынічнае беларускае слова, хараство і прыгажосць нашых жанчын, мудрасць і веліч нашых продкаў, увасобленая ў пабудаваных імі храмах, замках, ратушах.

З намі наш беларускі свет, наша беларускае сумоўе. Наша зямля, наша сонца, наша паветра! Бог, Бацькаўшчына, бацькі! Парадак ва ўсім! Наш беларускі парадак, на нашай зямлі пад белымі крыламі! Усё гэта і ёсць сімвалы нашай беларускай нацыянальнай самабытнасці, сімвалы нашай, беларускай ідэі, нашай беларускай вечнасці!